“Bác sĩ” của trí nhớ là giấc ngủ

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Nghiên cứu cho thấy giấc ngủ làm giảm gia tăng mối nguy hại của nhiều kết nối trong bộ não.

Nghiên cứu mới cho thấy giấc ngủ không chỉ làm cơ thể tươi tỉnh lại mà nó còn ‘bật nút’ khởi động lai bộ não, giúp bộ não luôn linh hoạt và sẵn sàng để tiếp thu cái mới.

Cho dù là sóng ngủ nhỏ (ngủ ngắn hạn) hoặc giấc ngủ chưa sâu (REM), nhưng giấc ngủ vẫn làm thay đổi hoạt tính hóa sinh của bộ não, và thay đổi này cần thiết để tiếp tục tiếp thu những cái mới. Đây là những gợi ý nghiên cứu được nêu ra vào ngày 18 tháng 11 tại cuộc họ thường niên của Society for Neuroscience.

Có hàng trăm gen phản ứng khác nhau khi một con vật buồn ngủ hơn là khi thức, Chiara Cirelli thuộc đại học Wisconsin-Madison cho biết. Cirelli và các bạn đồng nghiệp đang nổ lực để ổn định một cuộc tranh cãi lâu nay về vấn đề tại sao giấc ngủ lại quan trọng. Một giả thuyết cho rằng giấc ngủ giúp củng cố trí nhớ bằng cách đáp lại thông tin được tiếp thu trong ngày. Một giả thuyết khác thì cho rằng giấc ngủ là để củng cố năng lượng.

Cirelli và những nhà nghiên cứu khác đưa ra bằng chứng tại cuộc họp về khoa học nghiên cứu não bộ cho rằng giấc ngủ có thể thực hiện cả hai chức năng trên. 

Nghiên cứu trên chuột bạch, Cirelli và các bạn đồng nghiệp khám phá ra rằng một phân tử cùng với thành phần axit amin hóa học não bộ khiến cho chuột bạch tỉnh lâu hơn. Phân tử, cơ quan cảm thụ thành phần axit amin GluR1, giúp tăng các kết nối, được gọi là các khớp thần kinh, giữa các nơ-ron. Khi những con chuột bạch tỉnh, số lượng GluR1 trong bộ não có thể lên cao hơn 40% mức độ được tìm thấy khi nó đã ngủ được vài giờ đồng hồ.

Một nghiên cứu mới trên những con ruồi cái đã cho thấy rằng tất cả các khu vực trên bộ não có tỷ lệ phân tử được tìm thấy trong các khớp thần kinh cao hơn nhiều. Thông thường, việc củng cố một khớp thần kinh là một việc tốt. Nó là một trong những bước suy nghĩ quan trọng trong thông tin bộ nhớ. Nhưng bộ não không thể tiếp tục duy trì những kết nối đang tồn tại mãi mãi, Cirelli cho biết.

“Chúng ta không đủ sức để tiếp tục phát triển các khớp thần kinh của chúng ta trong ngày một ngày hai, bởi vì  ngay từ rất sớm chúng sẽ không thể chịu đựng được,” bà cho biết. “Những khớp thần kinh mạnh hơn tại một cái giá rất cao.”

Nó làm tiêu hao rất nhiều năng lượng, các cung cấp hoạt chất trong tế bào và những nguồn khác để duy trì các kết nối. Và nếu một nơ-ron đặt tất cả năng lượng của nó vào trong các khớp thần kinh già cỗi để tiếp tục duy trì các khớp thần kinh này, nó sẽ không bao giờ hình thành cái mới, điều này khiến cho nó không thể tiếp thu được những điều mới.

Nhóm của Cirelli đã phát hiện ra rằng giấc ngủ phá vỡ các phân tử  mà chúng tạo thành các khớp thần kinh. Đặc biệt, một giấc ngủ ngắn thì rất quan trọng cho việc tạo ra số lượng khớp thần kinh – tạo thành các phân tử trong bộ não. Nhóm nghiên cứu cũng chỉ ra trong một nghiên cứu mới của con người về việc quấy rầy giấc ngủ ngắn bằng cách mở một âm thanh yên tĩnh trong khi người ta đang ngủ làm giảm kết quả tiếp thu cái mới.

Quấy rầy giấc ngủ ngắn cũng có thể gây ra giấc ngủ không sâu, Gina Poe, nhà nghiện cứu về giấc ngủ tại đại học Michigan ở Ann Arbor cho biết, do vậy nhiều nghiên cứu cho thấy rằng giấc ngủ ngắn là giai đoạn quan trọng để làm sạch bộ não. Nhưng rõ ràng là giấc ngủ rất quan trọng trong việc làm sạch bộ nhớ cũ để có thể tiếp thu thông tin mới, bà cho biết.

“Giấc ngủ thì không chỉ dành cho việc xây dựng cái mới  mà nó còn loại bỏ cái cũ,” Poe cho biết.

Những bộ nhớ liên kết tên và gương mặt, ví dụ, việc gọi têncon cá ngựa (một con ngựa biển) lần đầu được lưu một phần trong bộ não. Nhưng hình ảnh và tên của con cá ngựa chỉ được lưu trong bộ nhớ ngắn hạn. Trong một phần khác của bộ não những ghi nhớ được dự trữ và thông tin về con cá ngựa phải được xóa đi để tạo thành những ghi nhớ mới.

Poe và các bạn đồng nghiệp đã khám phá ra rằng giấc ngủ không sâu (REM) làm mất đi những hoạt chất não bộ như Norepinephrine và Serotonin (chất dẫn truyền thần kinh), cả hai được dùng cho việc ổn định các khớp thần kinh. Việc tiêm serotonin vào trong bộ não của con chuột bạch trong lúc ngủ đã hủy hoại khả năng hình thành các loại ghi nhớ nào đó của nó, đề nghị rằng khả năng xóa đi các kết nối cũ trong lúc ngủ rất quan trọng cho việc tạo ra những bộ nhớ mới.

(Theo PhysOrg-Sở KHCN Đồng Nai )

Các tin mới hơn :

• Muốn giảm béo và ngủ ngon: hãy hạn chế xem tivi
  Một nghiên cứu mới nhất của các nhà khoa học Mỹ phát hiện nếu như giảm thiểu thời gian xem tivi người trưởng thành sẽ tiêu hao nhiều năng lượng hơn. 
   (25/12/2009)
• 10 cách giúp giảm stress hiệu quả
   Công việc khiến bạn căng thẳng và mệt mỏi, đó là điều không thể tránh khỏi trong cuộc sống hiện đại. Vậy làm thế nào để giảm stress nhanh nhất, hiệu quả nhất?
   (25/12/2009)
• Nên uống rượu dưới ánh sáng đỏ
  Chúng ta sẽ cảm thấy rượu vang ngon hơn khi uống trong phòng có ánh sáng màu xanh dương hoặc đỏ, các nhà tâm lý học cho hay.
   (17/12/2009)
• Nghịch bẩn tốt cho trẻ
  Trẻ con nên được bố mẹ cho phép nghịch bẩn - các nhà khoa học tuyên bố, sau khi tìm thấy việc sống quá sạch có thể làm suy yếu khả năng tự lành của da.
   (25/11/2009)
• Những người có bệnh khi đi máy bay hãy thận trọng
  Ở độ cao hàng nghìn mét và tốc độ di chuyển hàng trăm km/h bạn có thể gặp một số vấn đề về sức khoẻ. Khi ngồi bất động trên ghế máy bay máu từ chân về tim không được sự co rút trợ giúp sẽ bị sức hút trái đất kéo xuống. Những tế bào máu bị kéo giãn ra và kết lại thành những sợi máu đông dài nhiều khi lên tới hơn một tấc đó chính là hội chứng DVT - chứng máu cục tĩnh mạch.
   (24/11/2009)

Các tin đã đưa :

• Keo xịt tóc liên quan đến khuyết tật sinh dục bẩm sinh
  Keo xịt tóc và bệnh lỗ tiểu lệch thấp có liên quan với nhau bởi các hóa chất trong keo xịt tóc được biết như là độc tính phthalates.
   (25/09/2009)
• Sự sạch sẽ làm giảm tính nghiêm khắc
  Nghiên cứu mới trong lĩnh vực khoa học tâm lý, một tạp chí Kết Hợp Khoa Học Tâm Lý đã cho thấy rằng khái niệm về sự sạch sẽ thuộc thể lý làm giảm một cách đáng kể sự nghiêm khắc trong các phán xét đạo đức, biểu lộ trực giác đó thay vì những lập luận thận trọng của chúng ta có thể ảnh hưởng lên nhận thức cái gì đúng và cái gì sai.
   (25/09/2009)
• Làm sao để tìm được niềm vui trong công việc
  Theo nghiên cứu mới của đại học Alberta, khuyến khích nhân viên cân nhắc một cách đơn giản về công việc thì đủ để có thể làm giảm khoảng 60% sự vắng mặt thường xuyên không có lý do chính đáng và 75% về mức độ thay lao động.
   (25/09/2009)
• Đi bộ nhanh tốt cho thói quen của người nghiện ăn sôcôla.
  Các nhà nghiên cứu tại đại học Exeter phát hiện, một lần đi bộ trong vòng 15 phút có thể giảm sự thèm ăn sôcôla. Những lợi ích của tập thể dục trong việc giúp con người kiểm soát sự lệ thuộc vào chất nicôtin và các loại thuốc khác trước đây đã được nhận ra. Hiện tại, lần đầu tiên, nghiên cứu vừa mới công bố cho thấy lợi ích này cũng tương tự đối với các cơn thèm ăn.
   (25/09/2009)
• Việc sản sinh bị giảm sút
  Việc sản sinh hormone diễn ra cao nhất trong suốt thời thơ ấu và thời thanh niên nhưng thường bắt đầu suy giảm từ khoảng lứa tuổi 30. Hormone được chuyển cho những đứa trẻ hay những người lớn thấp mà tuyến yên của họ không sản sinh ra đủ lượng hormone để duy trì quá trình trao đổi chất thông thường. Tuy nhiên, nó cũng được quảng cáo rộng rãi trên mạng là một phương pháp trị liệu chống lão hóa.
   (25/09/2009)