Môi trường sống nóng rút ngắn tuổi thọ của các loài động vật máu lạnh

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Theo một nghiên cứu gần đây đăng trên tạp chí Proceedings of the National Academy of Sciences online, nhiệt độ có thể giải thích đầy đủ cho nguyên nhân tại sao các sinh vật máu lạnh như cá, lưỡng cư, giáp xác và thằn lằn sống thọ hơn ở những vùng vĩ độ cao so với vùng thấp. Phó giáo sư, tiến sỹ Stephan Munch và Tiến sỹ Santiago Salinas từ khoa Khoa học Khí quyển và Hàng hải của Đại học Stony Brook đã cùng phát hiện ra rằng sự đa dạng các loài có thân nhiệt biến đổi cùng với nhiệt độ môi trường xung quanh là một yếu tố chi phối sự dao động về tuổi thọ theo địa lý của trong loài.

“Chúng tôi đã rất tò mò bởi một thực tế là các loài trai ngọc ở Tây Ban Nha có tuổi thọ tối đa là 29 năm trong khi ở Nga các cá thể cùng loài này có thể sống tới 200 năm,” Tiến sỹ Munch nói.

“Tôi tự hỏi rằng làm cách nào chỉ với một sự khác biệt tương đối nhỏ về vĩ độ (Tây Ban Nha 43 độ Bắc và Nga 66 độ Bắc) như thế mà có thể gây ra ảnh hưởng mạnh đến tuổi thọ loài đến vậy. Trong khi có người cho rằng tính thích nghi cục bộ, hay sự thay đổi địa lý của loài săn mồi và độ dồi dào của nguồn thức ăn có thể là nguyên nhân cho sự mất cân xứng này thì chúng tôi lại muốn biết liệu những thay đổi về tuổi thọ theo địa lý mà ta thấy có  ở hầu hết các loài có cùng chung nền tảng sinh lý học theo nhiệt độ hay không.”

Munch và Salinas đã xem xét dữ liệu về tuổi thọ trong phòng thí nghiệm và quan sát thực địa trên 90 loài từ môi trường cạn, nước ngọt và nước mặn. Hai nhà nghiên cứu đã tìm hiểu các sinh vật có tuổi thọ trung bình khác nhau – từ loài chân kiếm Arcartia tonsa, có tuổi thọ chỉ 11,6 ngày cho đến loài trai ngọc Margaritifera margaritifera sống trung bình tới 74 năm. Họ nhận thấy rằng nhiệt độ là yếu tố liên quan cấp số mũ với tuổi thọ trong các loài này.

Mối quan hệ giữa nhiệt độ và tuổi thọ mà Munch và Salinas phát hiện thông qua phân tích dữ liệu rất tương tự với mối quan hệ mà thuyết sinh thái trao đổi chất (MTE) đã dự đoán. MTE là một khuôn mẫu đã được dùng để giải thích cách thức mà trong đó lịch sử sống, động lực học quần thể, các kiểu hình địa lý và các quá trình sinh thái khác điều chỉnh theo kích thước cơ thể và thân nhiệt của động vật.

“Các bạn có thể coi một loài động vật là một chiếc cốc vại mà trong đó các phản ứng hóa học xảy ra,” Salinas nói. “Một quy tắc tương tự áp dụng cho chất lỏng trong cốc cũng có thể áp dụng cho động vật. Các nhà hóa học đã tìm ra mối liên hệ giữa nhiệt độ tăng với tốc độ phản ứng, vì vậy MTE cũng mượn mối quan hệ đó áp dụng cho sinh vật sống – dựa trên một số cơ sở rõ ràng.

Tuổi thọ trong 87% sinh vật sống tự do mà Munch và Salinas đã nghiên cứu thay đổi như dự đoán của MTE. Tuy nhiên, khi bỏ qua tác động của nhiệt độ, vẫn còn những khác biệt đáng kể trong tuổi thọ loài, điều này cho thấy còn có các yếu tố cục bộ khác đóng vai trò quan trọng trong việc qui định tuổi thọ.

“Thật thú vị khi xem xét cách thức mà các loài máu lạnh có thể phản ứng khi đối mặt với tình trạng ấm lên toàn cầu,” Salinas nói. “Vì mối quan hệ theo cấp độ số mũ giữa nhiệt độ và tuổi thọ, những biến đổi nhỏ về nhiệt độ có thể dẫn đến những biến đổi tương đối lớn về tuổi thọ. Chúng ta có thể thấy những thay đổi về cấu trúc và tính ổn định của hệ sinh thái nếu các loài máu lạnh thay đổi lịch sử sống để thích nghi với nhiệt đọ ấm hơn nhưng động vật máu nóng thì không làm thế.”

(Theo L.H (PhysOrg) // Sở KHCN Đồng Nai )

Các tin mới hơn :

• Loài chim chích mới
  Một loài chim chích mới ở những khu rừng giữa biên giới hai nước Việt Nam - Lào vừa được các nhà khoa học của chương trình bảo vệ động vật hoang dã và Tổ chức Birdlife International của Đông Nam Á khẳng định tồn tại.
   (28/12/2009)
• Cuộc chiến ác liệt chống sinh vật xâm lăng
   Có một “đoàn quân đi nhờ” đã theo chân con người đến những vùng mới và làm biến đổi hệ sinh thái nơi đó. Dưới đây là 8 cuộc chiến ác liệt nhất với sinh vật xâm lăng mà con người đang đương đầu để bảo tồn hệ sinh thái. 
   (28/12/2009)
• Con rùa 2 đầu, 6 chân
  Một con rùa có 2 đầu và 6 chân vừa được tìm thấy tại bờ biển Venice, bang California, Mỹ.
   (25/12/2009)
• Khủng long có nọc độc
  Ngày 21-12, các nhà khảo cổ học công bố phát hiện hóa thạch của một loài khủng long ăn thịt mới ở phía bắc Trung Quốc, nó có lông phủ kín và dùng nọc độc của răng nanh làm tê liệt con mồi giống như loài rắn ngày nay.
   (25/12/2009)
• Chim tử chiến với rắn
  Dù yếu thế hơn rắn, chim gõ kiến vẫn lao vào tấn công đối thủ để bảo vệ đàn con trong tổ.
   (25/12/2009)

Các tin đã đưa :

• Các con đười ươi đu qua các cành cây để sống sót
  Các nhà khoa học đã nghiên cứu việc các con đười ươi có thể đu đưa qua những cành cây mà có vẻ quá yếu để có thể chịu đựng sức nặng của chúng như thế nào. Họ tin rằng, những khám phá của họ sẽ giúp ích cho cuộc đấu tranh sống còn của chúng.
   (21/09/2009)
• Những loài động vật đầu tiên sống ở môi trường ao hồ
  Bằng chứng về sự sống trên trái đất đã có từ cách đây hàng triệu năm với các sinh vật đơn bào đơn giản như vi khuẩn. Khi động vật đa bào xuất hiện trên hành hành tinh xanh sau 3 triệu năm thống trị của động vật đơn bào, động vật nhanh chóng trở nên đa dạng.
   (21/09/2009)
• Tạo ra gấu trúc từ tinh trùng đông lạnh
  Các nhà khoa học Trung Quốc thông báo con gấu trúc đầu tiên trên thế giới được tạo ra từ tinh trùng đông lạnh đã chào đời ở nước này.
   (21/09/2009)
• Mỏ chim tu-căng rực rỡ làm mát cơ thể
  Chiếc mỏ đặc trưng, rực rỡ và lớn của chim tu căng thật sự có một mục đích đáng ngạc nhiên: nó làm mát cơ thể của chim.
   (15/09/2009)
• Kiến có lý trí hơn con người?
  Trong một nghiên cứu công bố trên mục Khoa học sinh vật số ra hôm 22-7 của tạp chí Proceedings of the Royal Society, các nhà khoa học tại Đại học bang Arizona và Đại học Princeton đã chỉ ra rằng loài kiến có thể hoàn thành một nhiệm vụ một cách có lý trí hơn con người chúng ta – loài sinh vật đa mốt, đầy trí thức, biết sử dụng công cụ, đi hai chân và khả năng phản bác.
   (19/08/2009)