Màu sắc của tiến hóa: loài mới hình thành như thế nào

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Kể từ khi nhà bác học Darwin khám phá ra loài có thể tiến hóa, các nhà khoa học đã luôn tự hỏi loài mới hình thành bằng cách nào.

Trả lời câu hỏi này là chìa khóa để hiểu được sự đa dạng của tất cả vật sống. Một nhóm các loài cá nhiều màu sắc ở Hồ Victoria của Châu Phi là đối tượng nghiên cứu chính để giải mã được cách loài mới hình thành. Hồ này chứa hơn 500 loài cichlid, loài đóng vai trò hàng đầu do sự hình thành loài nhanh và sự đa dạng đặc biệt của chúng. Tuy nhiên, cơ chế liên quan đến sự xuất hiện nhanh chóng các loài cichlid mới vẫn còn là một điều bí ẩn đối với các nhà khoa học.

Hiện nay, một nghiên cứu mới cho rằng, loài cichlid ở Hồ Victoria trở thành loài mới sau những thay đổi về cách chúng nhìn dẫn đến những thay đổi trong bạn tình mà chúng chọn. Nhóm nhà sinh học cho biết hiện tượng này cung cấp bằng chứng cho thấy sự khác nhau ở nhận thức giác quan góp phần vào sự phát triển loài mới.

Trong nhiều năm, các nhà khoa học cho rằng sự tiến hóa liên quan đến môi trường và nhận định loài mới xuất hiện khi các quần thể bị cô lập về địa lý lẫn nhau, từ đó buộc chúng thích nghi khác nhau. Ý kiến cho rằng các sinh vật sống ngay sát nhau có thể phân chia thành hai loài mới đã được đề xuất, nhưng khó để chứng minh.

Vùng nước ở Hồ Victoria, tối và hấp thụ ánh sáng đỏ nhiều hơn ánh sáng xanh. Trong các vùng nước cạn, cá đực có khuynh hướng có màu xanh lá cây hơn là xanh da trời và trong vùng nước sâu hơn, cá đực có màu đỏ sáng chói.

Một nhà sinh học giải thích, “những con cá này đặc thù ở các môi trường sống khác nhau, và trong trường hợp này có độ sâu khác nhau. Hệ thống thị giác này sau đó đặc thù hóa đối với môi trường ánh sáng tại những độ sâu này và màu sắc ghép đôi thay đổi để hợp nhau. Một khi điều này xảy ra, hai nhóm này không giao phối nữa và vì thế trở thành loài mới.”

Nghiên cứu trước đây đã xác định được những biến thể nhạy cảm với chiều dài bước sóng dài và ngắn trong một trong những gen chịu trách nhiệm về việc điều chỉnh tầm nhìn của cá đối với độ sâu khác nhau. Đối với nghiên cứu mới này, các nhà nghiên cứu giải mã trình tự hàng trăm con cá bắt trong thiên nhiên và chứng minh rằng những biến thể thị giác này cách ly với độ sâu và màu xanh dương, ủng hộ cho ý kiến rằng những con cá này đã đặc trưng hóa để sống ở những nơi này.

Nghiên cứu này cũng quan trọng bởi vì nó cho thấy sự quan trọng của ánh sáng trong môi trường đối với sự tồn tại của loài cá, và ảnh hưởng bất lợi của ô nhiễm lên sự đa dạng sinh học.

(Cổng thông tin khoa học công nghệ tỉnh đồng Nai )

Các tin mới hơn :

• Loài chim chích mới
  Một loài chim chích mới ở những khu rừng giữa biên giới hai nước Việt Nam - Lào vừa được các nhà khoa học của chương trình bảo vệ động vật hoang dã và Tổ chức Birdlife International của Đông Nam Á khẳng định tồn tại.
   (28/12/2009)
• Cuộc chiến ác liệt chống sinh vật xâm lăng
   Có một “đoàn quân đi nhờ” đã theo chân con người đến những vùng mới và làm biến đổi hệ sinh thái nơi đó. Dưới đây là 8 cuộc chiến ác liệt nhất với sinh vật xâm lăng mà con người đang đương đầu để bảo tồn hệ sinh thái. 
   (28/12/2009)
• Con rùa 2 đầu, 6 chân
  Một con rùa có 2 đầu và 6 chân vừa được tìm thấy tại bờ biển Venice, bang California, Mỹ.
   (25/12/2009)
• Khủng long có nọc độc
  Ngày 21-12, các nhà khảo cổ học công bố phát hiện hóa thạch của một loài khủng long ăn thịt mới ở phía bắc Trung Quốc, nó có lông phủ kín và dùng nọc độc của răng nanh làm tê liệt con mồi giống như loài rắn ngày nay.
   (25/12/2009)
• Chim tử chiến với rắn
  Dù yếu thế hơn rắn, chim gõ kiến vẫn lao vào tấn công đối thủ để bảo vệ đàn con trong tổ.
   (25/12/2009)

Các tin đã đưa :

• Hóa thạch khủng long “tí hon”
  Một nhóm các nhà khoa học từ London, Cambridge và Chicago đã nhận biết và mô tả một trong những sọ khủng long nhỏ nhất từng được phát hiện. Hộp sọ này có độ dài khoảng 45 mm và thuộc về một con khủng long Heterodontosaurus còn rất nhỏ. Con vật có trọng lượng khoảng chỉ khoảng 200 g.
   (23/09/2009)
• Chó có thể phân biệt những hình ảnh phức tạp như con người
  Giống như con người, những người bạn giống chó của chúng ta có thể hình thành những khái niệm phức tạp. Friederike Range và các bạn đồng nghiệp thuộc trường đại học Vienna của Úc lần đầu tiên đã chỉ ra rằng loài chó có thể phân loại những tấm ảnh màu rắc rối và đặt chúng trong loại có cách làm giống như con người. Và loài chó chứng minh được sự hiểu biết của nó một cách thành công thông qua việc sử dụng màn hình cảm ứng của máy tính, bài tiết những ảnh hưởng tiềm ẩn của con người.
   (23/09/2009)
• Khi Cóc ngọ nguậy ngón chân
  Việc ngọ nguậy ngón chân tạo ra những chuyển động, rung động làm cho con mồi di chuyển.
   (23/09/2009)
• Ếch biết được kẻ thù ngay từ khi còn ở trong trứng
  Một số người cho rằng, học hỏi những điều mới mẻ thì không bao giờ là quá muộn, nhưng có thể quá sớm chăng?
   (23/09/2009)
• Thằn lằn bay bay như thế nào?
  Loài bò sát bay đã tuyệt chủng này được biết đến với tên gọi thằn lằn bay – đặc biệt là với những con lớn có sải cánh rộng như một chiếc máy bay động cơ đơn – chúng có thể tung bay lên bầu trời bao la bằng những cú nhảy.
   (23/09/2009)