Thời tiết và chúng ta

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Mỗi người khi gặp thiên tai đều mong muốn khắc phục và cải tạo những mặt tiêu cực của thiên nhiên để bảo vệ lợi ích xã hội trong đó có mình. Môn khoa học nào giúp con người đạt được những mong muốn đó? 

Chính là môn khí tượng học là lĩnh vực của nhiều chuyên ngành khoa học như Thiên văn học Vật lí Cơ học Toán học Sinh học Hóa học nhất là Viễn thám - đòi hỏi công nghệ rất cao. Bởi vậy nên đòi hỏi sự phối hợp mạnh mẽ để có dự báo những thiên tai sẽ xảy ra để chúng ta phòng tránh hạn chế tối đa thiệt hại về người và tài sản. 

Đâu là nguyên nhân? 

Các nhà khoa học cho biết: Mặt trời – nguyên nhân cơ bản của thời tiết. Mặt trời không thể thiếu được đối với sự sống của các hành tinh. Không có Mặt trời Trái đất chỉ là một vật không hồn tối tăm lạnh lẽo. Thực vật - vật trung gian giữa giới tự nhiên sống và chết giữa mặt trời và động vật giữa mặt trời và con người.
 

Ảnh minh họa

Thực vật hấp thu cacbon từ khí cácbonic (CO2) trong không khí và nước cùng với các chất dinh dưỡng là các loại muối vô cơ hòa tan trong đất để tạo ra chất hữu cơ. Trong quá trình quang hợp các chất hữu cơ được tạo thành và nhả ra ôxy. Màu xanh của cây là cơ sở phát triển của mọi sinh vật trên Trái đất. 

Mặt đất nhận được nhiệt của mặt trời rồi lại tỏa nhiệt làm nóng không khí. Hơi nước từ bề mặt Trái đất bốc lên cao tạo thành mây mưa gió bão dông vòi rồng lũ lụt v.v… Nhân tố cơ bản gây ra thời tiết là năng lượng Mặt trời tuôn xuống Trái đất. Theo các nhà khoa học Trái đất mới chỉ nhận được một phần hơn hai nghìn triệu (1/2.109) phần năng lượng mặt trời mà thời tiết đã phức tạp như ta thấy. 

Khi mặt trời hoạt động mạnh sự chênh lệch nhiệt độ giữa hai cực Trái đất và xích đạo tăng lên nhiều so với lúc bình thường. Vì thế gây nên sự trao đổi mạnh mẽ giữa các khối khí trên Trái đất. Đó là nguyên nhân làm cho thời tiết đổi thay bất thường. 

Nguyên nhân gây bão

Trên các đại dương nhiệt đới ở gần xích đạo gió yếu mặt biển nóng lên rất nhiều làm cho nước bốc hơi mãnh liệt tạo thành vùng khí áp rất thấp. Không khí lạnh hơn ở xung quanh lùa tới lại bị đốt nóng và bay lên cao. Quá trình này tiếp diễn liên tục một cách mạnh mẽ. Hơi nước lên cao gặp lạnh ngưng lại tạo ra tiềm nhiệt rất lớn lại có tác dụng làm cho hơi nước bốc mạnh lên cao hơn nữa. Đó là tiềm lực nuôi dưỡng và duy trì sự phát triển của bão. Hai khối khí có nhiệt độ chênh lệch lớn gặp nhau (một khối khí lạnh từ nam bán cầu đang là mùa đông tràn sang bắc bán cầu) là điều kiện tạo thành một độ xoáy mãnh liệt là sự cần cho xuất hiện bão.
 

Ảnh vệ tinh: Độ xoáy của bão Ketsana khi ập vào miền Trung Việt Nam.

Về nguyên lí sinh ra bão thì như vậy nhưng dự báo bão thì rất khó lại càng phức tạp hơn vì nước mình nằm trong khu vực biển Đông xuất hiện các mắt bão trong khi đó cơ sở vật chất và trang thiết bị lại quá nghèo nàn và thực sự chưa nhiều kinh nghiệm. 

“Đối với các cơn bão mạnh (sức gió trên 100 km/giờ) từ cấp 12 trở lên có mắt bão rõ ràng thì sai số chừng 10 12km. Nhưng những cơn bão trung bình (sức gió 85 km/giờ) và yếu (sức gió dưới 75 km/giờ).

Sai số xác định tâm bão rất lớn có trường hợp lên tới trên dưới 100km. Trường hợp áp thấp nhiệt đới sai số xác định tâm còn lớn hơn có trường hợp lệch tới 200km. Dự báo quỹ đạo bão trong 24 giờ sai số trung bình 150km. Xác định cường độ bão sai số một vài cấp. Do tính phức tạp của hoàn lưu khí quyển trên biển Đông nên các cơn bão áp thấp nhiệt đới xuất hiện ở đây thường có hướng di chuyển rất phức tạp thay đổi bất ngờ cả hướng cả cường độ”- ông Bùi Minh Tăng Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Trung ương cho biết. 

Phương pháp và công nghệ dự báo khí tượng thủy văn trên thế giới và ở Việt Nam tương tự nhau bao gồm các phương pháp: Sy mốp (phương pháp hoàn lưu); các phương pháp thống kê; mô hình toán; kinh nghiệm và các phương pháp truyền thống; phân tích ảnh mây vệ tinh rada. 

Vì chưa có phương pháp nào hoàn hảo tốt trong mọi trường hợp nên trong quá trình làm dự báo phải nghiên cứu sử dụng xem xét tất cả các phương pháp công cụ kết hợp với trình độ hiểu biết kinh nghiệm của dự báo viên. 

Các nhà khoa học cho rằng sự hiểu biết của con người về khí quyển hãy còn xa mới đạt được mức hoàn thiện. 

Vừa qua trong cuộc hội thảo về “Cảnh báo sớm các hiện tượng khí tượng thủy văn nguy hiểm” tại Hà Nội. Tất cả các tham luận đều đưa ra ý kiến xác định ta đang ở đâu? Đang ở mức trung bình so với các nước trong khu vực.

Mặc dù trang thiết bị chưa mới thiếu người giỏi trong công tác dự báo. Song nhìn chung ngành dự báo khí tượng thủy văn nước ta có nhiều cố gắng đáng khích lệ. Để hạn chế tới mức thấp nhất rủi ro do thiên tai mọi người cần có kiến thức về bão lũ nhất là việc nhận thức của mỗi người về phòng chống thiên tai.

Hãy quan tâm hơn nữa và chia sẻ với công tác phòng chống thiên tai chính là để phục vụ lợi ích cho bản thân mình về vật chất và tinh thần.

(Theo Vietnamnet)

Các tin mới hơn :

• Mặt trời và mặt trăng có thể gây động đất
  Các nhà khoa học phát hiện ra rằng lực hút của mặt trời và mặt trăng đối với địa cầu có thể gây nên những chấn động dưới lòng đất. 
   (28/12/2009)
• Những dự báo khoa học kinh hoàng
  Nhìn về tương lai luôn luôn là điều thích thú đối với mọi người. Trong số rất nhiều dự báo người Nga thích tin vào dự báo được nhà văn viễn tưởng Strelelsky nêu trên báo PRAVDA. 
   (28/12/2009)
• Phun trào núi lửa có thể làm phân tách Châu Phi
  Các nhà nghiên cứu cho biết, hoạt động núi lửa có thể khiến lục địa Phi Châu tách đôi vì vết nứt địa chất gần đây ở Bắc Ethiopia.
   (24/12/2009)
• Cây trồng giúp loại bỏ chất gây ô nhiễm không khí trong nhà
  Chất lượng không khí trong gia đình, công sở và những không gian trong nhà khác đang trở thành mối bận tâm về sức khỏe chủ yếu, đặc biệt là ở những quốc gia phát triển, nơi mà người ta dành hơn 90% thời gian ở trong nhà. Đáng ngạc nhiên là không khí trong nhà lại bị ô nhiễm cao gấp 12 lần so với không khí bên ngoài ở một số khu vực. Chất gây ô nhiễm không khí trong nhà bắt nguồn từ sơn, véc-ni, keo dính, đồ đạc, quần áo, dung môi, vật liệu xây dựng thậm chí là từ nước máy.
   (24/12/2009)
• Trạm năng lượng mặt trời vũ trụ - Kế hoạch đầy tham vọng của Nhật Bản
  Trông có vẻ như khoa học viễn tưởng nhưng cơ quan vũ trụ Nhật bản nghiêm túc khẳng định rằng có thể đến năm 2030 nước này sẽ thu được năng lượng mặt trời trong vũ trụ và đưa năng lượng đó xuống trái đất sử dụng bằng tia laze hoặc vi sóng.
   (24/12/2009)

Các tin đã đưa :

• Cứu sông như thể cứu người
  Ngày 31-10, gần 60 nhà khoa học trong và ngoài nước đã có mặt tại hội thảo “Bảo vệ sự sống của các dòng sông” tổ chức ở rừng Nam Cát Tiên. Họ tiếp tục gióng lên hồi chuông báo động về các dòng sông.
   (02/11/2009)
• Dự báo bão ngày càng khó
  Tại Hội thảo “Cảnh báo sớm các hiện tượng khí tượng thủy văn nguy hiểm” diễn ra ngày 28-10 ở Hà Nội, ông Bùi Minh Tăng - Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương - cho biết công tác dự báo bão và áp thấp nhiệt đới (ATNĐ) đang ngày càng khó, nguyên nhân do tác động của tác động của biến đổi khí hậu toàn cầu. 
   (02/11/2009)
• Lá cây chỉ thị mức ô nhiễm
  Lá cây thu hút các hạt oxit sắt trên bề mặt khiến chúng có từ tính. Vì thế chúng có thể trở thành các cảm biến rẻ tiền đánh giá sự ô nhiễm.
   (02/11/2009)
• Bão Mirinae tấn công Philippines
  Cơn bão thứ tư trong vòng một tháng đã tràn vào bờ đông của Philippines mang theo mưa to và gió mạnh, dự kiến sẽ đổ bộ thủ đô Manila trưa nay.
   (31/10/2009)
• Mỹ chìm trong bão tuyết sớm
  Mùa đông đã đến sớm ở một số bang phía tây nước Mỹ với màn mưa tuyết dày đặc, gây ra nhiều vấn đề về giao thông, trường học phải đóng cửa và hàng trăm chuyến bay bị hoãn lại.
   (31/10/2009)